Pomoc dla przedsiębiorców i osób poszkodowanych w powodzi. Kompendium

POMOC PRZEDSIĘBIORCOM POSZKODOWANYM W POWODZI / SPECUSTAWA

Nowe narzędzie pomocy finansowej wchodzi w życie dzięki specustawie powodziowej. Ma ono umożliwić odbudowę i kontynuację działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi. Na świadczenie pomocowe, które zostało przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, rząd przeznaczył kwotę 1 miliarda złotych.

PRZEDSIĘBIORCA może otrzymać jednorazowe wsparcie finansowe w wysokości do 1 mln zł

• NA POCZĄTEK wystarczy złożyć do ZUS oświadczenie o poniesieniu strat w wyniku powodzi

Istnieją dwie możliwości określenia wyboru wsparcia:

• 16 tys. zł na każdą osobę zgłoszoną do ubezpieczenia w ZUS lub
• 75% średniomiesięcznego przychodu za rok poprzedni

WNIOSEK przedsiębiorca może złożyć w formie elektronicznej do ZUS.

PRZEDSIĘBIORCA ma 5 miesięcy od złożenia wniosku na przekazanie ZUS opinii rzeczoznawcy o poniesionych szkodach. ZUS zweryfikuje czy świadczenie nie przekroczyło wysokości szkody.

WAŻNE:

• Przedsiębiorca, który otrzyma pomoc finansową, będzie zobowiązany do prowadzenia swojej działalności gospodarczej przez 6 miesięcy od dnia otrzymania wsparcia o udzielenie pomocy finansowej poszkodowany przedsiębiorca może ubiegać się przez 6 miesięcy od wydania rozporządzenia*

* Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie.

ROZSZERZENIE / Jak i gdzie złożyć wniosek o pomoc finansową?

Na początek, jeśli przedsiębiorca nie dysponuje oceną rzeczoznawcy, wystarczy że złoży do ZUS oświadczenie o poniesionych w wyniku powodzi stratach. Do wniosku należy dołączyć informacje lub oświadczenia dotyczące m.in.:

• preferowanego sposobu wyliczenia wysokości świadczenia interwencyjnego
• wysokości średniomiesięcznego przychodu uzyskanego z prowadzenia działalności gospodarczej w 2023 r.
• ubezpieczenia przedsiębiorstwa od następstw klęsk żywiołowych (umowa zawarta przed wystąpieniem powodzi)
• wysokości wnioskowanej kwoty
• faktycznego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej
• numeru rachunku bankowego

Wsparcie finansowe będzie wypłacane do wysokości materialnej szkody poniesionej w wyniku powodzi. Weryfikację będzie w tym zakresie prowadził ZUS.

POMOC DLA PRZEDSIĘBIORCÓW I OSÓB POSZKODOWANYCH W POWODZI. KOMPENDIUM NA PODSTAWIE ROZPORZĄDZENIA Z  WRZEŚNIA 2024

Ministerstwo Finansów przygotowało rozporządzenie, dzięki któremu firmy poszkodowane podczas powodzi będą mogły skorzystać z szeregu udogodnień. W zakresie nieobjętym rozporządzeniem, każdy poszkodowany w powodzi podatnik możne wystąpić w trybie przewidzianym w Ordynacji podatkowej o umorzenie zobowiązań podatkowych.

• Każdy poszkodowany w powodzi podatnik możne wystąpić w trybie przewidzianym w Ordynacji podatkowej o umorzenie zobowiązań podatkowych.
• Przedsiębiorcy poszkodowani w powodzi mogą skorzystać z wydłużonych terminów płatności podatków VAT, PIT i CIT.
• Poszkodowani mają wydłużone terminy złożenia JPK_VAT, informacji podsumowujących, przeważającej większości deklaracji VAT.
• Dla darowizn towarów i usług przekazywanych w związku z pomocą poszkodowanym wskutek powodzi obowiązuje 0% stawka VAT, taka sama stawka dotyczy darowizn materiałów budowlanych na odbudowę lub remont nieruchomości zniszczonych wskutek powodzi.
• Umożliwiono skorzystanie z dodatkowych ulg podatkowych.
• Poszkodowani przedsiębiorcy otrzymają zwrot kosztów zakupu kas fiskalnych do wysokości 2 tys. zł.
• Utworzono specjalną infolinię dla poszkodowanych przez powódź (22 460 59 30).

ROZWINIĘCIE

Wydłużenie terminu płatności podatków

• Przedsiębiorcy poszkodowani w powodzi mają wydłużone terminy płatności podatków VAT, PIT i CIT. W przypadku VAT odroczenie zapłaty podatku obowiązuje do 25 stycznia 2025 r. W zakresie PIT i CIT odroczenie dotyczy zaliczek na podatek i podatków należnych za sierpień–grudzień 2024 r. Przedsiębiorcy rozliczą podatek dopiero w zeznaniu rocznym. Analogiczne rozwiązanie będzie dotyczyć ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, tzw. podatku minimalnego od budynków oraz tych podatników CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy. Odroczenie dotyczy również podatku odprowadzanego do urzędu skarbowego za pracowników poszkodowanych firm.
• Powyższe rozwiązania dotyczą podatników i płatników poszkodowanych w wyniku powodzi, posiadających odpowiednio miejsce zamieszkania lub siedzibę albo zarząd oraz prowadzących działalność na terenach gmin objętych stanem klęski żywiołowej. Równocześnie przesuwamy terminy składania deklaracji VAT miesięcznych i kwartalnych, informacji podsumowujących oraz JPK-VAT do 25 listopada 2024 (dotyczy tych deklaracji oraz informacji, których terminy złożenia przypadają w okresie od września do października 2024 r.).

Dodatkowe ulgi podatkowe

• W przypadku przekazania na własność nieodpłatnie poszkodowanym przedsiębiorcom środków trwałych lub sfinansowania ich zakupu, przedsiębiorcy mają możliwość zaliczania w koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, do końca następnego roku kalendarzowego. Przedsiębiorcy użyczający poszkodowanym środków trwałych mają możliwość kontynuowania odpisów amortyzacyjnych i zaliczania ich w koszty uzyskania przychodów. Ulgi te obowiązują do końca następnego roku kalendarzowego, z zastrzeżeniem drugiego (działa na przestrzeni całego okresu amortyzacji).
• W zakresie opłaty skarbowej zwolnienie czynności urzędowych, wydania zaświadczeń lub zezwoleń, złożenie pełnomocnictwa, prokury, jego odpisu, wypisu, kopii w sprawach związanych z usuwaniem skutków powodzi – dokonanych/złożonych/wydanych do 15 września 2025 r.

VAT 0% na darowizny

• Stawka 0% VAT jest stosowana dla darowizn wszelkiego rodzaju towarów, np. żywności, koców, śpiworów, ubrań, ale też nieodpłatnych usług, takich jak zakwaterowanie czy wynajem agregatów prądotwórczych, które mogą się okazać niezbędne do złagodzenia skutków kataklizmu. Z rozwiązania mogą skorzystać przedsiębiorcy przekazujący darowizny na cele związane z pomocą ofiarom powodzi. Dotyczy ono wsparcia realizowanego za pośrednictwem podmiotów zwykle organizujących pomoc i dystrybucję świadczeń w tego rodzaju kataklizmach, tj.: organizacji pożytku publicznego, jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów leczniczych i Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
• Stawka 0% może być stosowana dla darowizn dokonanych od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Szczegóły w komunikacie.

VAT 0% dla darowizn materiałów budowlanych dla powodzian

Od 24 września 2024r. obowiązuje rozporządzenie  umożliwiające stosowanie 0% stawki VAT dla darowizn materiałów budowlanych przekazywanych na rzecz poszkodowanych, których nieruchomości uległy zniszczeniu wskutek wrześniowego kataklizmu. Stawka 0% jest stosowana do darowizn takich materiałów przekazywanych bezpośrednio na rzecz:

• osób fizycznych,
• podmiotów prowadzących działalność:
• edukacyjną,
• kulturalną,
• w zakresie ochrony zdrowia,
• opieki społecznej,
• opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku,
• w zakresie zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów, których nieruchomości usytuowane są na terenie gmin objętych kataklizmem oraz którzy posiadają formalne prawo do dysponowania tymi nieruchomościami.

Stawka 0% może być stosowana do darowizn materiałów budowlanych dokonanych od dnia wejścia w życie rozporządzenia, tj. 24 września 2024 r., do 31 marca 2025 r. Celem rozwiązania jest ułatwienie odbudowy lub remontu zniszczonych w wyniku powodzi budynków i budowli, a tym samym szybszy powrót mieszkańców obszaru dotkniętego klęską do normalnego życia. Szczegóły w komunikacie.

Zwrot kosztów zakupu kasy fiskalnej

•  W odpowiedzi na zgłaszane postulaty przedsiębiorców z terenów objętych powodzią, Ministerstwo Finansów wprowadza zwrot kosztów zakupu kas fiskalnych do wysokości 2 tys. zł. Rozwiązanie to dotyczy przedsiębiorców, którzy utracili swoje kasy fiskalne wskutek powodzi, posiadających odpowiednio miejsce zamieszkania lub siedzibę albo zarząd oraz prowadzących działalność na terenach gmin objętych stanem klęski żywiołowej.
• Dodatkowo producenci i importerzy kas fiskalnych zrzeszeni w Krajowej Izbie Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT) zadeklarowali pomoc przedsiębiorcom w przeprowadzeniu badań kas, które uległy uszkodzeniu w powodzi, oraz specjalną ofertę dla przedsiębiorców, którzy utracili kasy w wyniku powodzi.

Infolinia i punkty obsługi podatników

• Uruchomiono specjalną infolinię, na którą mogą zadzwonić podatnicy poszkodowani w wyniku powodzi. Infolinia jest czynna w dni powszednie w godz. 8:00-18:00 pod numerem telefonu 22 460 59 30.
• Organy podatkowe będą rozpatrywały wnioski powodzian w pierwszej kolejności, a zaświadczenia dla poszkodowanych podatników (o dochodach, przychodach, niezaleganiu), będą załatwiane „od ręki”, zarówno złożone bezpośrednio w urzędach skarbowej czy w sposób elektroniczny. W urzędach skarbowych, w których nie ma możliwości obsługi bezpośredniej podatnicy są obsługiwani kanałami zdalnymi.
• Poszkodowani podatnicy mogą składać wnioski w dowolnym najbliższym urzędzie skarbowym. Dla ułatwienia i przyspieszenia pomocy poszkodowanym w zależności od potrzeb tworzone mogą być tymczasowe punkty obsługi podatników

Formy wsparcia i zapomogi. Postanowienia ogólne na terenach zalanych.

Jeśli jesteś osobą poszkodowaną, złóż wniosek we właściwym Ośrodku Pomocy Społecznej lub urzędzie gminy lub miasta. Pieniądze dostaniesz w ciągu dwóch dni od złożenia wniosków. Dokładną listę placówek, wraz z numerami telefonów i adresami email, zamieszczamy poniżej (załącznik).

Jakie wsparcie można otrzymać:

• Do 10 tys. zł – pomoc doraźna dla osób dotkniętych powodzią:
• do 8 tys. zł z pomocy społecznej, 2 tys. zł zasiłku powodziowego.
• do 200 tys. zł – remont/odbudowa budynku mieszkalnego.
• do 100 tys. zł – remont/odbudowa budynków gospodarczych.

Pamiętaj, że:

• Świadczenia powodziowe nie wliczają się do dochodu. Dzięki temu możesz ubiegać się o inne świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne, dodatki mieszkaniowe, stypendia i pomoc materialną czy świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Skorzystanie ze świadczeń powodziowych nie wpłynie na dostęp do innych świadczeń pomocy społecznej, ani na możliwość utrzymania statusu

Jeśli jesteś pracownikiem lub bezrobotnym:

• Otrzymasz wynagrodzenie za nieobecność w pracy spowodowaną powodzią. Za maksymalnie dziesięć dni nieobecności otrzymasz częściowe wynagrodzenie. Jego wysokość będzie obliczana jako wynagrodzenie minimalne, proporcjonalne do długości absencji..
• Jeśli zostałeś poszkodowany w wyniku powodzi, pracodawca może wypłacić ci środki z Funduszu Świadczeń Socjalnych na pokrycie szkód.
• Jeśli jako bezrobotny wziąłeś w Urzędzie Pracy pożyczkę na szkolenie zawodowe, możesz ubiegać się o jej umorzenie. Odpowiedni wniosek powinieneś złożyć do urzędu pracy, do 31.12.2024 r. Kryterium umorzenia to trwała lub czasowa przeszkoda w funkcjonowaniu instytucji szkoleniowej (spowodowana powodzią) lub spowodowana powodzią przeszkoda w ukończeniu szkolenia przez osobę poszkodowaną.
• Jeśli w twojej firmie miejsce pracy uległo zniszczeniu, możesz ubiegać się o umorzenie wcześniejszej refundacji na wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy. Odpowiedni wniosek musisz złożyć do urzędu pracy do 31.12.2024. Z kolei, jeśli jesteś bezrobotnym, któremu umorzono środki przyznane na podjęcie działalności gospodarczej w związku z utratą miejsca pracy na skutek powodzi, przysługuje ci prawo ponownego złożenia wniosku o przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej.
• Jeżeli przez powódź spóźniłeś się z rejestracją jako bezrobotny i nie dostałeś zasiłku, możesz to zrobić z opóźnieniem do końca października br. Jeżeli spełniasz warunki do uzyskania zasiłku dostaniesz świadczenie w wysokości zasiłku (1662 zł) rekompensujące Twoja stratę. Dodatkowo, jeśli w trakcie powodzi (nie dłużej niż do końca października) utraciłeś zasiłek będziesz mógł otrzymać dodatkowe świadczenie w wysokości miesięcznego zasiłku (jeżeli spełniasz wymagania jego otrzymania).

Jeśli jesteś pracodawcą:

• Jeśli jesteś pracodawcą, możesz ubiegać się o zwrot części kosztów potrzebnych na utrzymanie zatrudnienia pracownika. Świadczenie skierowane jest do przedsiębiorców, którzy mimo zniszczeń spowodowanych powodzią chcą utrzymać miejsca pracy.  Świadczenie stanowi zwrot (za okres do 12 miesięcy) kosztów wynagrodzenia, nagród oraz składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnionych pracowników w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie iloczynu dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby zatrudnionych pracowników, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Odpowiedni wniosek należy złożyć do starosty.
• Jeśli jesteś pracodawcą, możesz uzyskać z  urzędu pracy zwrot kosztów na zatrudnienie skierowanych bezrobotnych. Odpowiedni wniosek w tej sprawie powinieneś złożyć do urzędu pracy. Świadczenie skierowane jest do pracodawców, którzy utrzymali po powodzi zatrudnienie, mimo że ich zakład pracy uległ częściowemu zniszczeniu. Okres zwrotu kosztów - maksymalnie 12 miesięcy.
• Jeśli jesteś pracodawcą, który na skutek powodzi ograniczył prowadzenie działalności gospodarczej, możesz ubiegać się o nieoprocentowaną pożyczkę na utrzymanie miejsc pracy. Wniosek o pożyczkę z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powinieneś złożyć do marszałka województwa. Pożyczka może być udzielona w wysokości wynagrodzenia pracowników.
• Jeśli z powodu powodzi nie opłacisz składek w terminie, unikniesz kar i odsetek.
• Pracodawca może powierzyć pracownikowi zadania związane z usuwaniem skutków powodzi w ramach zadań wykonywanych w pracy.
• Jeśli jesteś organizatorem robót publicznych, możesz ubiegać się o zwrot części kosztów potrzebnych na zatrudnienie osób prowadzących produkcję rolną poszkodowanych w powodzi. Świadczenie maksymalnie wynosi dwukrotność  minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby zatrudnionych skierowanych osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Jako organizator robót publicznych, odpowiedni wniosek powinieneś złożyć do starosty.

Jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością:

• PFRON pomoże poszkodowanym osobom z niepełnosprawnością. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będzie rozdzielał środki na utrzymanie miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami, odtworzenie dostosowanej infrastruktury, zakup sprzętu, usunięcie szkód w infrastrukturze czy dofinansowania do kredytów.

Zniszczenia na poziomie co najmniej 5 procent

• Według procedury wypłaty zasiłków celowych wynikających z ustawy o pomocy społecznej, przy ocenie wysokości zasiłku brane pod uwagę jest m.in.: czy mieszkanie lub dom stwarzają dodatkowe zagrożenie, prace do pilnego wykonania, niezbędne zakupy, potrzeby dzieci, w tym dotyczące kontynuowania nauki, zakup leków, dostęp do opieki medycznej. Z tych samych przepisów wynika, że zasiłek na remont, odbudowę domu i mieszkania można otrzymać, gdy procent zniszczeń lub uszkodzeń oszacowano na poziomie co najmniej 5 proc. W innym wypadku pomoc może być przyznana na wykonanie drobnych prac remontowych.
• Pieniądze będą wypłacane na podstawie złożonych wniosków. Wnioski o pomoc z tych środków poszkodowani również składają do gminy. Lokalne samorządy otrzymają pieniądze na wypłatę zasiłków od wojewodów na podstawie złożonych do nich wniosków. Następnie władze gminy przekazują listę uszkodzonych lub zniszczonych budynków w poszczególnych miejscowościach wraz z opisem szkody i szacowaną kwotą zasiłku do właściwego wojewody. Powinni to zrobić niezwłocznie i nie później niż do 45 dni od wystąpienia klęski żywiołowej.

MOŻLIWE FORMY WPARCIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Z TERENÓW DOTKNIĘTYCH NEGATYWNYMI SKUTKAMI POWODZI / REGION

DOSTĘPNE

Środki pochodzące z budżetu państwa, program jest koordynowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Dostępne środki: 25 mln zł (do końca roku)

Podmiot udzielający wsparcia: Fundacja Rozwoju Śląska

• Forma wsparcia: Nieoprocentowana pożyczka z umorzeniem
• Dla kogo: Przedsiębiorcy zatrudniający do 50 osób z obszarów dotkniętych negatywnymi skutkami powodzi
• Maksymalna kwota wsparcia: 50 tys. zł (umorzenie do 100% kapitału pożyczki)
• Okres spłaty: do 36 miesięcy
• Zakres wsparcia: usuwanie szkód w aktywach trwałych lub obrotowych, które powstały w wyniku powodzi

PLANOWANE

 Dotacja odtworzeniowa i inwestycyjna w ramach Funduszy Europejskich dla Opolskiego 2021-2027

•  Podmiot udzielający wsparcia: Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki
• Forma wsparcia: Dotacja
• Dla kogo: Mikro, małe, średnie przedsiębiorstwa dotknięte negatywnymi skutkami powodzi
• Planowane środki: 100 mln zł.
• Maksymalny poziom wsparcia: do 100% wartości projektu

Planowany zakres wsparcia:

• zakup sprzętu, maszyn, urządzeń niezbędnych do wznowienia produkcji lub świadczenia usług,
• inwestycja w rozwój firmy poprawiająca konkurencyjność i wzmacniająca jej odporność na kolejne kryzysy.

II.                  Produkt finansowy przygotowywany przez Ministerstwo Funduszy oraz Bank Gospodarstwa Krajowego wspólnie z województwami: opolskim, dolnośląskim, śląskim i lubuskim.

Podmiot udzielający wsparcia: najprawdopodobniej w województwie opolskim pożyczek udzielać będzie Fundacja Rozwoju Śląska (podmiot jako jedyny posiada aktywną umowę
z BGK)

Forma wsparcia: Pożyczka z umorzeniem (możliwość preferencyjnego oprocentowania)

Dla kogo: Przedsiębiorcy z obszarów dotkniętych powodzią (również duże firmy)

Maksymalna kwota wsparcia: do 5 mln zł (umorzenie do 90% kapitału pożyczki pomoc de minimis)

Okres spłaty: do 120 miesięcy

Planowany zakres wsparcia:

·       odbudowa i remont obiektów oraz infrastruktury niezbędnej do prowadzenia działalności gospodarczej,

·       naprawa lub zakup nowego sprzętu i maszyn niezbędnych do wznowienia produkcji lub innych zasobów technicznych zniszczonych w wyniku powodzi,

·       finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa (np. wynagrodzenia, płatności dla dostawców, zatowarowanie).