Ponad 45 mln zł przelanych na konta firm dotacji i pożyczek, kolejne 21 mln zł przyznanego wsparcia w rozstrzygniętych naborach, 133 nowe wnioski o dofinansowanie złożone przez firmy czy stowarzyszenia i 5 nowych inwestorów. To bilans I półrocza tego roku w OCRG.
Pierwsze 6 miesięcy 2019 r. podlegające samorządowi województwa Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki (OCRG) podsumowało podczas konferencji prasowej. – To przedostatni rok obecnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, ale absolutnie nie widać spowolnienia jeśli chodzi o konsumowanie unijnego wsparcia dla firm. Przedsiębiorcy chętnie sięgają po dotacje i sprawnie realizują projekty, o czym świadczy łączna kwota pieniędzy przelana na ich konta – mówi marszałek woj. opolskiego Andrzej Buła.
Ogłoszone w 2019 r. nabory
Ogólna pula na dotacje dla firm zaplanowana w tym roku w ramach naborów ogłaszanych przez OCRG to 64,8 mln zł. Do chwili obecnej OCRG ogłosiło cztery z sześciu tych naborów. Złożono w nich ogółem 133 wnioski o dotacje. Całkowita wartość zaplanowanych w tych wnioskach projektów firm to ponad 109 mln zł, a wnioskowane ogółem dofinansowanie to 56,3 mln zł. Były to nabory na:
- nowe usługi i produkty na obszarach przygranicznych (o wsparcie w nim mogły się starać firmy z powiatów nyskiego, głubczyckiego i prudnickiego). W naborze tym firmy złożyły 47 wniosków, całkowita wartość zadeklarowanych w nich projektów to prawie 60,5 mln zł; wartość wnioskowanego dofinansowania – 29 mln zł; a dostępna w naborze pula to niespełna 6,6 mln zł.
- na współpracę zagraniczną i promocję (czyli np. udział w targach czy misjach zagranicznych). W naborze tym złożono 54 projekty, których realizacja ma w sumie kosztować 16,3 mln zł; wnioskowane dofinansowanie to niespełna 10 mln zł; a dostępna w naborze pula pieniędzy to 12,4 mln zł.
- na poprawę efektywności energetycznej firm. W tym naborze wpłynęło 26 wniosków z 5 powiatów naszego regionu (brzeskiego, namysłowskiego, nyskiego, prudnickiego i głubczyckiego), całkowita wartość ich realizacji to 26,6 mln zł, a wnioskowane dofinansowanie to 14 mln zł; w puli tego naboru przewidziano 18,7 mln zł.
- inwestycje dla podmiotów ekonomii społecznej (nabór dla np. spółdzielni, stowarzyszeń czy fundacji, wsparcie może być przeznaczone np. na zakup nowoczesnych maszyn i sprzętu do produkcji, które posłużą wprowadzeniu na rynek nowych lub ulepszonych produktów i usług). W naborze tym złożono 6 wniosków, ich całkowita wartość to 5,8 mln zł, a wnioskowane dofinansowanie – 3,3 mln zł. Dostępna w naborze pula wsparcia to 5,7 mln zł.
Rozstrzygnięte w 2019 r. nabory
W pierwszych sześciu miesiącach tego roku OCRG rozstrzygnęło 3 nabory. Wybrano w nich do dofinasowania łącznie 23 projekty o całkowitej wartości 34,2 mln zł. Przyznane w tych naborach przez zarząd województwa dofinasowanie wyniosło w sumie 21,1 mln zł. Rozstrzygnięte zostały:
- nabór na innowacje w przedsiębiorstwach. W jego ramach dofinansowanych zostało 16 projektów (z 23 złożonych) kwotą 17 mln zł. Wartość ogółem projektów, które mają zostać zrealizowane z tym dofinansowaniem, to 28 mln zł. Był to już czwarty nabór na innowacje, który przeprowadzono w latach 2014-2020. W ramach tego naboru dofinansowanie dostał np. projekt dotyczący opracowania technologii produkcji folii, która chroni rośliny i glebę przed szkodliwym działaniem soli drogowej czy badania nad lżejszą i wydajniejszą półosią do aut osobowych,
- infrastruktura usług społecznych (żłobki) – do dofinansowania wybrano 4 projekty, ich całkowita wartość to 2,8 mln zł, a wnioskowane dofinansowanie 1,9 mln zł; Gdy wszystkie te projekty zostaną zrealizowane przybędzie 40 miejsc opieki dla dzieci w żłobkach w Oleśnie i Dobrodzieniu, a dwie placówki w Opolu zostaną wyremontowane i doposażone;
- podmioty ekonomii społecznej – wybrano 3 projekty, ich całkowita wartość to 3,4 mln zł, a przyznane dofinansowanie to 2,2 mln zł; z pieniędzy tych mają być m.in. rozbudowany i zmodernizowany budynek fundacji czy przebudowany budynek szkoły niepublicznej.
W tym roku OCRG planuje jeszcze ogłosić dwa nabory: na nowoczesne rozwiązania teleinformatyczne (nabór odbędzie się we wrześniu, w puli będzie 6,4 mln zł) oraz na innowacje w firmach (nabór zaplanowano na grudzień, w puli będzie 14,7 mln zł).
Podpisane umowy i rozliczenia z przedsiębiorcami
W I półroczu br. OCRG przelało na konta firm ponad 36 mln zł unijnych dotacji za zrealizowane projekty. Kolejne 9 mln zł zostało przekazane do BGK na unijne pożyczki (bez prowizji i opłat, czasem nawet z zerowym oprocentowaniem). – Nasi przedsiębiorcy najchętniej brali pożyczki na inwestycje służące wprowadzaniu na rynek nowych usług czy produktów - mówi Roland Wrzeciono, dyrektor OCRG.
Poza tym OCRG podpisało od stycznia do czerwca kolejne 72 umowy na dofinansowanie projektów firm. – To oznacza, że średnio w tygodniu podpisywane są 2-3 takie umowy, które dają przedsiębiorcom gwarancję unijnego wsparcia ich inwestycji czy badań – wylicza członek zarządu woj. opolskiego Szymon Ogłaza. Wśród podpisanych w tym roku umów najwięcej było tych, które dotyczyły naboru na współpracę gospodarczą i promocję (czyli np. na udział w targach), a także na wsparcie nowinek teleinformatycznych. W sumie dofinansowanie przyznane firmom na podstawie podpisanych w sześciu pierwszych miesiącach tego roku umów to ponad 20 mln zł.
Ogólna kwota zakontraktowana, czyli zarezerwowana we wszystkich podpisanych od 2014 r. umowach OCRG z opolskimi przedsiębiorcami na koniec czerwca wyniosła prawie 540 mln zł. To oznacza, że firmy wykorzystały już prawie 80 proc. unijnej puli na lata 2014-2020.
Nowi inwestorzy w regionie
Działające w OCRG Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera (COIE) odsługiwało w I półroczu tego roku 48 projektów inwestycyjnych. 29 z nich pojawiło się w tym roku, 19 było kontynuowanych z lat poprzednich. Szczególnym zainteresowaniem nasz region cieszy się wśród firm sektora elektromobilności, chemii, branży metalowej, spożywczej, tworzyw sztucznych, motoryzacji i logistyki. Zainteresowani woj. opolskim inwestorzy pochodzą z Włoch, Korei, Niemiec, Portugalii, USA czy Chin.
- Największe atuty naszego regionu to położenie i sieć dróg, bliskość odbiorców, zwłaszcza dla sektora elektromobilności i motoryzacji, rynek zbytu, czyli podobne odległości do rynku niemieckiego, czeskiego, słowackiego i polskiego, bliskość dużych miast, takich jak Wrocław, Katowice czy Gliwice, jakość kształcenia w szkołach zawodowych i technicznych, dobra atmosfera w samorządach i instytucjach otoczenia biznesu czy istnienie w okolicy zakładów z grupy kapitałowej danej firmy – wylicza Piotr Regeńczuk, z-ca kierownika COIE w OCRG.
W 2019 r. do 30 czerwca „tak” Opolszczyźnie powiedziało już 5 firm. Deklarowane przez te firmy nakłady inwestycyjne to ponad 1,5 mld zł. Gdy ich zakłady powstaną ma w nich zostać docelowo utworzonych 1270 miejsc pracy. Wśród nowych inwestorów w naszym regionie znalazły się:
- japońska firma Mitsui, która w Skarbimierzu ma produkować rdzenie silników hybrydowych i elektrycznych; zatrudni docelowo 200 osób, a deklarowane nakłady inwestycyjne to 160 mln zł,
- niemiecka firma Knauf Broekelmann, która buduje już swój zakład w Opolu. Powstawać w nim będą tłocznie aluminium. Pracę w firmie znajdzie 270 osób, a deklarowane nakłady to 80 mln zł,
- chińskie Hongbo, które chce zwiększyć prowadzoną już w Opolu działalność o badania i rozwój oraz produkcję półprzewodników. Deklarowane zatrudnienie – 100 osób; deklarowane nakłady inwestycyjne – 880 mln zł,
- koreańska firma Foosung, która w Kędzierzynie – Koźlu uruchomi zakład produkcji nieorganicznych związków fluorowych wykorzystywanych do produkcji baterii akumulatorowych w samochodach elektrycznych. Deklarowane nakłady to 370 mln zł, docelowo ma ona zatrudnić 400 osób,
- nazwa piątej firmy, ze względu na trwające procedury związane np. z zakupem nieruchomości, jest jeszcze utajniona. Możemy zdradzić jedynie, że swoją inwestycję planuje w gminie Ujazd.
Nowe trendy w obsłudze inwestora
- W ostatnim czasie zauważalny jest nowy trend jeśli chodzi o obsługę inwestora w naszym regionie – mówi marszałek Andrzej Buła. - Projektów inwestycyjnych jest wprawdzie nieco mniej, ale za to możliwością zainwestowania u nas zainteresowane są firmy bardziej zaawansowane technologicznie, a więc też oferujące bardziej „wymagające” miejsca pracy, które powinny być lepiej płatne. Ostatni raport płacowy wykonany z inicjatywy OCRG wskazuje zresztą, że płace w produkcji w regionie wzrosły w ostatnim roku średnio o 9 procent.
Piotr Regeńczuk dodaje, że dlatego właśnie firmy, które trafiają obecnie do woj. opolskiego, oczekują od pracowników m.in. większej wiedzy technicznej o bardziej skomplikowanym procesie produkcyjnym, znajomości obsługi maszyn i linii CNC, robotyki, automatyki. Jakie są najczęściej wskazywane problemy utrudniające pozyskiwanie nowych inwestycji? Np. wzrost kosztów pracy, brak pracowników i częsta fluktuacja kadr. - Nie jesteśmy już tanim i dużym rynkiem pracy jak 10-20 lat temu. Wszystkie strategie przez ostatnie lata ukierunkowane były na ten cel i sukcesywnie przez lata zostały osiągnięte. Z jednej strony jest się z czego cieszyć, z drugiej jak widać jest to czynnik działający na niekorzyść jeśli chodzi o rozmowy z kolejnymi inwestorami – ocenia Szymon Ogłaza.
Piotr Regeńczuk dodaje, że problemem są też np. koszty energii elektrycznej (drastyczny wzrost cen prądu, ostrzeżenia o czasowym wyłączaniu prądu lub brakach energii w okresie letnim.
Wsparcie na szkolenia i usługi specjalistyczne dla firm
Podlegające samorządowi województwa OCRG ma też pakiet wsparcia dla przedsiębiorców, którzy chcą przeszkolić swoich pracowników czy kadrę kierowniczą albo skorzystać ze specjalistycznych usług służących rozwojowi firm. Wśród działań, z których można dostać dofinansowanie, jest m.in. wsparcie na szkolenia i doradztwo (Działanie 7.5). W jego puli jest 26 mln zł do wykorzystania do 2021 r. Projekt ten zaczął się w ub. roku. Mikroprzedsiębiorstwa mogą w nim dostać do 12 tys. zł dofinansowania na szkolenia pracowników, firmy małe – do 24 tys. zł, a średnie do 48 tys. zł. Do końca czerwca br. w sumie przedsiębiorcy złożyli 750 wniosków o takie wsparcie. Podpisano 700 umów na dofinansowanie szkoleń, a 650 z nich już rozliczono. Przekazana firmom z naszego regionu łączna kwota wsparcia w ramach tego działania to 2,5 mln zł, z czego ponad milion trafił na konta przedsiębiorców w tym roku.
- Zakładaliśmy, że do tej pory pula wykorzystanych pieniędzy w tym działaniu będzie nieco większa – przyznaje dyrektor OCRG Roland Wrzeciono. Co jest przyczyną obecnego stanu rzeczy? – Powodów jest kilka. Po pierwsze przedsiębiorcy nie składają od razu wniosków na pełną możliwą kwotę dofinansowania przypadającą na jednego pracownika i na jedno przedsiębiorstwo. Po drugie – szkolenia, z których korzystają, są tańsze, niż zakładaliśmy. Pisząc projekt i uśredniając wówczas ceny szkoleń, przyjęliśmy kwotę 4 tys. zł na osobę. Tymczasem średni koszt usług, które obecnie refundujemy, to około 2,2 tys. zł na osobę.
Pod koniec maja ruszył też projekt Akademia Menadżera MSP, w ramach którego firmy mogą starać się o wsparcie na szkolenie dla kadry kierowniczej. Kwota wsparcia w tym projekcie na jedną firmę to maksymalnie 33 994 zł (w tym mieści się co najmniej 20% wkładu własnego), a wsparcie na jedną osobę nie może tu przekroczyć 11 442 zł (licząc z 20-procentowym wkładem własnym). – Do chwili obecnej wpłynęło do nas 30 wniosków od firm zainteresowanych tym projektem. Analizujemy je, póki co nie mamy podpisanych umów – mówi Michał Durzyński z OCRG, kierownik projektu.
Kolejne, dostępne w OCRG wsparcie dla firm, to możliwość pozyskania dotacji (do 50 tys. zł na firmę) lub promes (do 150 tys. zł na firmę) na realizację bardzo specjalistycznych usług związanych np. z pozyskiwaniem patentów, zagranicznych rynków zbytu, wynajmem pomieszczeń laboratoryjnych czy obsługą prawną albo księgową. Projekt ruszył w ub. roku, potrwa do końca 2021 r. W jego puli jest 18,6 mln zł. – Do chwili obecnej podpisaliśmy umowy na przyznanie 11 dotacji i 62 promes. Wartość podpisanych w tym roku do 30 czerwca umów o wsparciu to ponad 1,7 mln zł, a od początku realizacji projektu już ponad 2,6 mln zł – wylicza dyrektor OCRG. – Na konta firm w ramach refundacji tych usług do końca czerwca trafiło ponad 1,4 mln zł - dodaje.
Działania na rzecz szkolnictwa zawodowego
OCRG jest też partnerem projektu „Opolskie szkolnictwo zawodowe dla rynku pracy” realizowanego z Regionalnym Zespołem Placówek Wsparcia Edukacji (lider projektu). Projekt ten służy zawiązywaniu i podtrzymywaniu współpracy między szkołami zawodowymi w regionie, ich uczniami, a przedsiębiorcami z woj. opolskiego.
W ramach tego projektu OCRG koordynowało np. Akademię Młodego Lean Managera, w ramach której 159 uczniów z 36 zespołów zgłębiało tajniki lean menagement, czyli filozofii służącej optymalizacji procesów produkcji. W ramach Akademii młodzież odbyła ponad sto spotkań w firmach, podczas których mogła przekonać się, jak w praktyce wygląda ich funkcjonowanie czy praca w nich. Członkowie zespołów musieli się też zmierzyć z rozwiązaniem realnych problemów firm, co z kolei dawało im możliwość wykorzystania wiedzy w praktyce i podjęcia realnej współpracy z firmą.
Poza tym w ramach tego projektu do końca czerwca br. 106 uczniów szkół zawodowych i technicznych z naszego regionu odbyło sfinansowane z unijnych pieniędzy kursy specjalistyczne. Były to np. kurs dla monterów izolacji przemysłowych, kurs nadający uprawnienia elektryczne typu E 131/19, kurs dla operatorów wózków jezdniowych, kurs rysunku technicznego AutoCAD, znajomości takich programów, jak „Płatnik”, „Rachmistrz” czy „Symfonia”, kurs techniki projektowania grafiki komputerowej w Adobe Photoshop II st., a nawet kurs kuchni molekularnej czy kurs nowoczesnych metod montażu i napraw pakietów elektronicznych wraz z komponentem dla pakietów elektronicznych działających w przestrzeni kosmicznej. Odbyli je uczniowie szkół z Opola, Nysy, Głubczyc, Brzegu, Głuchołaz, Kędzierzyna-Koźla czy Otmuchowa. Każdy z tych kursów kosztował od tysiąca do 4,8 tys. zł. Łącznie koszt wszystkich przekroczył 292 tys. zł.
- Wsparcie szkolnictwa zawodowego to jeden z naszych priorytetów w związku z sytuacją na rynku pracy. Działania podejmowane w ramach projektu „Opolskie szkolnictwo zawodowe…” mają z jednej strony dawać możliwość poznania się młodym ludziom z ich potencjalnymi pracodawcami, umożliwiać współpracę firm i szkół, a przygotowywać uczniów dzięki specjalistycznym kursom, często kosztownym, do znalezienia się na rynku pracy – podsumowuje marszałek woj. opolskiego Andrzej Buła.
