Pracodawcy w Polsce stoją obecnie przed szeregiem wyzwań związanych z zatrudnieniem cudzoziemców. Sytuacja na rynku pracy staje się coraz bardziej skomplikowana, a nadchodzące zmiany w przepisach prawnych będą miały kluczowy wpływ na dostępność pracowników z zagranicy.
Firma OTTO wraz z Opolskim Centrum Rozwoju Gospodarki zorganizowała spotkanie dla pracodawców zatrudniających lub zainteresowanych zatrudnieniem osób z zagranicy. Spotkanie koncentrowało się na zmianach prawnych, które weszły lub w najbliższych miesiącach wejdą w życie.
- W obecnej sytuacji rynkowej pracodawcy spotykają się z wieloma problemami, szczególnie w zakresie zatrudnienia cudzoziemców. To nie tylko kwestia dotychczasowych regulacji, ale również nowych ustaw, które wkrótce wejdą w życie – zauważa Rafaela Wahl, Operations Manager OTTO Work Force.
Zmiany te związane są między innymi z Strategią Migracyjną, której projekt na lata 2025-2030 przewiduje m.in. nowe procedury legalizacji pobytu i zatrudnienia cudzoziemców. W tym samym czasie prace nad nową ustawą o powierzeniu pracy cudzoziemcom prowadzi Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a Ministerstwo Spraw Zagranicznych przygotowuje przepisy dotyczące wiz, w odpowiedzi na kontrowersje związane z aferą wizową z lat 2018-2022.
Nowelizacja Ustawy o Cudzoziemcach i cyfryzacja procesów
8 listopada 2023 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy o Cudzoziemcach, która wprowadza cyfryzację procesów związanych z wydawaniem zezwoleń na pracę i pobyt. Jak zauważa Rafaela Wahl: - Procesy związane z zatrudnianiem cudzoziemców już teraz nie są łatwe, a zmiany, takie jak cyfryzacja, mogą wprowadzać kolejne wyzwania dla pracodawców – uważa specjalistka z OTTO.
Ponadto, nieprzestrzeganie przepisów dotyczących legalnego zatrudniania cudzoziemców wiąże się z wysokimi karami finansowymi. Pracodawcy, którzy dopuścili się nielegalnego zatrudnienia, mogą liczyć się z karą w wysokości od 1000 do 30 000 złotych, a w przyszłości kwota ta może wzrosnąć do 50 000 złotych.
Zmiany w polityce migracyjnej
Strategia Migracyjna, przyjęta 18 października 2023 roku, przewiduje również zmiany w kierunkach migracji. Zgodnie z nowymi założeniami, pracownicy mają pochodzić głównie z krajów OECD, które są bardziej rozwinięte. Jak wskazuje Dominik Weiss z OTTO Work Force Central Europe, mamy do czynienia z domknięciem rynku pracy skierowanym do cudzoziemców. Jeszcze dwa lata temu do Polski napływali pracownicy z Nepalu i Indii, dziś ten napływ jest bardzo ograniczony.
Natomiast grupa krajów OECD z niskimi zarobkami jest niewielka i głównie dotyczy Meksyku, Kolumbii, Chile, Turcji i Sir Lanki.
Zgodnie z przewidywaniami ekspertów, zmiany te mogą znacznie ograniczyć dostęp do taniej siły roboczej z krajów rozwijających się.
Wyzwania na rynku pracy w województwie opolskim
Województwo Opolskie, podobnie jak inne regiony Polski, boryka się z brakiem pracowników. Tomasz Dudek, dyrektor operacyjny w OTTO Work Force Polska, podkreśla, że odpowiedzialność za braki kadrowe w dużej mierze spoczywa na zmianach migracyjnych, odpływie uchodźców z Ukrainy i najniższym bezrobociu w naszym kraju. - Sektor przemysłowy, szczególnie w województwie opolskim, odczuwa deficyt pracowników – mówi Tomasz Dudek. Prognozy wskazują, że nadchodzące zmiany w polityce migracyjnej mogą jeszcze bardziej skomplikować sytuację na rynku pracy. - Zanosi się na wiele ograniczeń, ale musimy poczekać na dopracowanie przepisów – dodaje Tomasz Dudek.
Współpraca w ramach europejskich funduszy
Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki (OCRG), jako pośrednik w dystrybucji funduszy unijnych, organizuje warsztaty dla przedsiębiorstw, które pomagają w adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości rynkowej. Zastępca dyrektora OCRG Michał Wojczyszyn zaznacza, że dyskusja na temat roli pracowników zagranicznych w regionie jest niezwykle istotna. - Jako Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki jesteśmy głownie pośrednikiem w dystrybucji pieniędzy europejskich. Jednocześnie naszą misją jest wsparcie firm w przygotowywaniu się do nadchodzących wyzwań poprzez organizowanie szkoleń i warsztatów, które pomagają dostosować się do nowych przepisów – mówi Michał Wojczyszyn.
Zatrudnimy cudzoziemca
Małgorzata Gołdys–Mochocka, dyrektor ds. Łańcucha Dostaw Zakładu NUTRICIA w Opolu, zauważa, że jej firma wciąż aktywnie prowadzi rekrutację do nowych technologii produkcyjnych, szukając pracowników na stanowiska operatorskie, logistyczne i techniczne.
- Dużą część naszego zespołu stanowią obywatele Ukrainy, obecnie zatrudniamy ich około setki. Zajmujemy się nie tylko rekrutacją, ale także rozwojem pracowników – pomagamy zdobywać nowe kwalifikacje i uprawnienia, np. do obsługi wózków widłowych czy maszyn – mówi Małgorzata Gołdys–Mochocka.
Przyszłość rynku pracy
W obliczu nadchodzących zmian legislacyjnych oraz rosnących wymagań dotyczących zatrudniania cudzoziemców, pracodawcy w Polsce muszą szykować się na zmiany. Choć nowe regulacje mogą wprowadzić dodatkowe trudności, to jednocześnie stanowią szansę na dalszy rozwój i dostosowanie rynku pracy do zmieniającej się rzeczywistości. Pracodawcy muszą jednak liczyć się z większą odpowiedzialnością i kontrolą nad procesami legalizacyjnymi, aby uniknąć kar finansowych i problemów związanych z zatrudnianiem cudzoziemców.
